یکی از بزرگ‌ترین موانع پیش‌رو برای تعطیلی زندان گوانتانامو، که باراک اوباما رئیس‌جمهوری آمریکا وعده بستن آن را در ژانویه سال آینده میلادی داده است، حضور 100مظنون یمنی‌تبار است که بزرگ‌ترین گروه از زندانیان بازداشتگاه مرکزی گوانتانامو را تشکیل می‌دهند و هنوز مکانی که باید این زندانیان به آنجا فرستاده شوند، مشخص نشده است.
براساس گفته‌های دوتن از مقامات دولت اوباما که نخواستند نامشان فاش شود، ایالات متحده می‌خواهد بسیاری از این زندانیان برای اسکان دادن به عربستان سعودی فرستاده شوند اما عربستان سعودی حاضر به پذیرش آنها در خاک خود نشده است. از سوی دیگر، مسئولان و رئیس‌جمهوری یمن اصرار دارند که بازداشت‌شدگان یمنی به میهن‌خویش بازگردانده شوند. ایالات متحده تمایلی برای بازگرداندن آنها به یمن به‌دلیل نگرانی‌های مربوط به مسائل امنیتی موجود در این کشور، ندارد.
با نیافتن مکانی برای اسکان
بازداشت شدگان، که به‌عنوان بخشی از جنگ با تروریسم تلقی می‌شوند، ممکن است طرح اوباما برای بستن گوانتانامو که وی متعهد شده تا22ژانویه آنجارا تعطیل کند، به تاخیر بیفتد.
بررسی‌های صورت گرفته توسط دولت آمریکا نشان می‌دهد که 223نفر از بازداشت شدگان هنوز در گوانتانامو باقی مانده اند، که غیریمنی‌ها را هم شامل می‌شود. آمریکا به‌دنبال کشوری جایگزین است که این زندانیان را بپذیرد. به گفته یکی از مقامات آمریکا برای زندانیان غیریمنی راحت‌تر کشور جایگزین پیدا می‌شود.
جان‌بیلینگر، سومین مشاور قانونی در وزارت خارجه دولت بوش که هم‌اکنون یک شریک در شرکت حقوقی آرنولد و شرکت سهامی عام در واشنگتن است، معتقد است که بسته شدن گوانتانامو یک نگرانی عمده برای دولت اوباماست. اوباما در تلاش است تا راهی برای اسکان زندانیان یمنی پیدا کند.
تغییر مهلت تعیین شده
رابرت گیتس، وزیر دفاع آمریکا اخیرا در یک مصاحبه رادیویی گفت: ایالات متحده ممکن است در مهلت تعیین شده از سوی اوباما قادر به بستن گوانتانامو نباشد. پایگاه گوانتانامو در کوبا در سال2002زیرنظر جورج‌دبلیو بوش، رئیس‌جمهوری وقت افتتاح شد. پس از وعده اوباما برای بستن گوانتانامو، وی با انتقادهای شدید از سوی قانونگذاران این کشور مواجه شد که چرا و چگونه این امر میسر خواهد شد.
یکی از مقامات رسمی آمریکا گفت: ایالات متحده همچنان عربستان سعودی را تحت فشار قرارداده تا بازداشت شدگان یمنی را بپذیرد و ارزیابی‌هایی را نیز برای اینکه چه تعداد و چگونه به این کشور فرستاده شوند را در دست بررسی دارد. از سوی دیگر یمن به‌دنبال بودجه آمریکا برای احداث یک کارخانه است که می‌تواند برای بازپروری زندانیان یمنی گوانتانامو مورد استفاده قرارگیرد. این برخورد ممکن است به سازشی میان دوطرف تبدیل شود که برخی را به عربستان سعودی و برخی دیگر از این زندانیان به یمن فرستاده شوند.
دولت آمریکا در حال بررسی و تعیین این است که چه تعداد باید منتقل شوند، چه تعداد باید در خاک آمریکا برای محاکمه نگه داشته شوند و چه تعداد باید به‌عنوان نیروی کار استفاده شوند. به هر حال، دولت آمریکا در تلاش است کشورهای دیگر را برای پذیرش زندانیان متقاعدکند.
بازداشت شدگان منتقل شده
26سپتامبر، ایالات متحده اعلام کرد یک مظنون تروریستی به نام علا‌علی‌بن‌علی‌احمد، که اهل یمن بوده را به کشور خود منتقل کرده است. وی در سال 2004 در یک دادگاه نظامی در ایالات متحده، به‌عنوان دشمن مبارز، محاکمه و زندانی شد و در ماه می، توسط قاضی منطقه گلیدز کسلر واشنگتن حکم آزادی‌اش صادر شد.
دولت آمریکا همچنین اعلام کرد که برای حصول اطمینان از شرایط امنیتی انتقال این زندانی با دولت یمن هماهنگی‌های لازم را انجام داده است. به گفته برخی مقامات، آمریکا در مورد فرستادن زندانیان یمنی باقی مانده به این کشور نگران است زیرا دولت یمن در برخورد و نظارت برفعالیت‌های زندانیان با مشکل مواجه است و نمی‌تواند با شورشیان القاعده مبارزه کند. آمریکا همچنین از این نگران است که درصورت بازگشت برخی از زندانیان به کشورهای خود، این افراد در آنجا مورد آزار و اذیت واقع شوند.
بر همین اساس، در سال2006، تعدادی از زندانیان وابسته به گروه القاعده از یک زندان در یمن فرارکردند. سال گذشته نیز، سفارت آمریکا در یمن 2بار مورد حمله قرار گرفت. یک جنبش جدایی طلب در جنوب یمن، جنگ داخلی در شمال این کشور و یک گروه وابسته به شورشیان القاعده، به‌طور فزاینده‌ای یمن را تبدیل به پناهگاهی برای تروریست‌ها کرده است. یمن فقیرترین و در عین حال سریع‌ترین کشور در حال رشد، در جهان عرب است.
این کشور با صادرات نفتی کمبود بودجه‌اش را تامین می‌کند. علی عبدالله صالح، رئیس‌جمهوری یمن، ماه جاری در مصاحبه‌ای با شبکه تلویزیونی الجزیره در رابطه با انتقال زندانیان یمنی گفت که کشورش در حال حاضر موافق فرستادن بازداشت شدگان یمنی به عربستان سعودی است. وی همچنین افزود: یمن پیش از این درخواست دولت اوباما را مبنی بر فرستادن بازداشت شدگان به عربستان سعودی نپذیرفته بود.
صالح پیش از این در یک مصاحبه با رسانه دولتی یمن (صبا)، اعلام کرده بود که با فرستادن بازداشت شدگان به عربستان سعودی مخالف است. دلیل مخالفت وی این بود که دولت بوش وعده داده بود تا برای بازپروری زندانیان در یمن تسهیلاتی ایجاد کند، که این وعده عملی نشد. وی در عین حال خواستار آن شد تا کسانی که اتهامشان به اثبات رسیده، تحویل دولت یمن داه شوند تا براساس قانون اساسی یمن محاکمه و بی‌گناهان نیز آزاد شوند.
یمن همچنین درخواست کرده که همه اتباع این کشور که در گوانتانامو زندانی هستند مسترد شوند زیرا ممکن است رد آنها را گم کند اما واشنگتن مخالف این مسئله است.
در همین حال، نیل الجبیر، سخنگوی سفارت عربستان سعودی در واشنگتن، گفت به درخواست‌هایی که از کشورش درباره انتقال زندانیان شده، چه از طریق تلفن و چه از طریق پست الکترونیک پاسخ داده نشده است. عربستان سعودی درصدد است تا با جذب زندانیان
شبه نظامی شورشی بازگشته از جنگ عراق و گوانتانامو و اجرای برنامه‌های بازپروری برای آنها مانند همیشه مورد تقدیر آمریکا قرار بگیرد. ماه ژانویه، عربستان سعودی اعلام کرد که طبق برنامه، 9 تن از زندانیان گوانتانامو را به خاک خود منتقل کرده است.
کریستفر بویوسک کارشناس شرق خاورمیانه که در مؤسسه کارنگی، صلح بین‌الملل در واشنگتن، روی برنامه‌های بازپروری برای زندانیان کار می‌کند، گفت: عربستان سعودی تحت فشار فزاینده‌ای از سوی دولت آمریکا برای انتقال تعدادی از زندانیان یمنی به خاک خود است که به‌زعم ایالات متحده، این بخشی از راه‌حل است.
این کارشناس در یک مصاحبه درباره اقدام آمریکا و انتقال زندانیان به عربستان سعودی اظهار داشت: اولویت آمریکا برای فرستادن زندانیان یمنی به عربستان یک ایده بسیار بد و نادرست است زیرا این زندانیان در عربستان سعودی دسترسی به خویشاوندان خود و شبکه‌ها و رسانه‌های یمنی برای ابراز اظهارنظرهای خود ندارند. در ضمن، عربستان ابزارهای لازم جهت بازپروراندن و اعاده حیثیت زندانیان یمنی را ندارد و زمان آزادی آنها قادر به کنترل اعمالشان نیست.
بولومبرگ-28 سپتامبر 2009
